Tek Taraflı Ücret İndirimi Geçersizdir: İş Kanunu 22

İş Hukuku’nda işçinin aleyhine yapılan değişiklikler, “çalışma koşullarında esaslı değişiklik” olarak nitelendirilir. Ücretteki bir azalma da bu kapsamda değerlendirilir ve işverenin tek taraflı kararıyla uygulamaya konulamaz. Yani işveren, işçinin ücretini herhangi bir gerekçe ile kendi iradesine dayanarak düşüremez. Bu tür bir uygulamanın geçerli olabilmesi için yasal prosedürlerin eksiksiz şekilde yerine getirilmesi gerekir.

İş Kanunu’nun 22. maddesi, bu tür durumlar için açık bir yol haritası çizer. Ücrette indirim ya da çalışma şartlarını ağırlaştıran başka bir değişiklik yapılacaksa, işverenin bunu yazılı olarak işçiye bildirmesi zorunludur. İşçi ise bu bildirimi aldıktan sonra altı iş günü içinde yazılı olarak kabul ettiğini ya da reddettiğini beyan etmelidir. Sessiz kalınması, hukuki anlamda kabul olarak yorumlanmaz. Bu sürede cevap verilmezse, işçi bu değişikliği reddetmiş sayılır ve işverenin keyfi uygulamaları karşısında koruma altında olur. Dolayısıyla işçinin yazılı onayı olmadan ücrette yapılacak bir indirim, geçersiz kabul edilir ve işçiyi hukuken bağlamaz.

Ancak işçi değişikliği kabul etmezse, işverenin bu durumda sözleşmeye devam etme ya da iş akdini geçerli neden göstererek feshetme hakkı doğar. Elbette bu fesih de rastgele yapılamaz. İşveren, değişikliğin neden gerekli olduğunu açıkça ortaya koymalı, iş kanunundaki bildirim sürelerine uymalı ve işçiye kıdem, ihbar gibi yasal haklarını eksiksiz olarak ödemelidir. Fakat işçi iş güvencesi kapsamında yer alıyorsa —örneğin belirli sayıda çalışanın istihdam edildiği bir işyerinde ve belirli bir kıdeme sahipse— işten çıkarılması halinde işe iade davası açma hakkı da bulunmaktadır.